Хармагтай ордын хайгуулыг улсын төсвөөс хийсэн нь төрийн эзэмшил 50 хүртэлх хувь байх боломжтой
Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутагт орших “Хармагтай ордын тусгай зөвшөөрлийн талбайд улсын төсвийн хөрөнгөө хайгуулын ажил хийгдсэн албан бичиг байдаг.
Хармагтай ордыг эзэмшигч “Занаду майнз” сүүлийн 3 жилийн хугацаанд ус бохирдуулсны төлбөрөө төлөөгүй, газрын доорх усны нөөц тогтоох хайгуулын ажил хийх явцдаа зөвшөөрөлгүй ус асуудал бий. Хармагтай ордын орчимд Өмнөговь аймгийн захиргаанаас шинээр ашиглах эрх олгосон хоёр газар нь Газрын кадастрын нэгдсэн мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй зэрэг хэд хэдэн зөрчлүүд байв.
Одоогоор “Занаду майнз” олборлолтын үйл ажиллагаа руугаа ороогүй буюу Хятадын Зижинь компаниар бүтээн байгуулалт, олборлолтын ажлаа хийлгэх эсэх асуудлаа эцэслэхээр хэлэлцэх гэж буй. Өөрөөр хэлбэл “Занаду майнз” өгөөж хүртэх замаар бүх ажлаа Зижинь рүү шилжүүлэх үү эсвэл шинэ гуравдагч тоглогч орж ирэх үү гэдэг компани хоорондын хэлцлийн шатан дээрээ явна.
Ашигт малтмалын тухай хуулийн 9.1.4 дэхь хэсэгт зааснаар Монгол Улсын Засгийн газар нь тодорхой ордыг стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордод хамааруулах саналыг УИХ-д өргөн мэдүүлэх эрхтэй байхаар хуульчилсан байдаг. УИХ нь Засгийн газрын өргөн мэдүүлснээр эсхүл өөрийн санаачилгаар ашигт малтмалын ордыг стратегийн ач холбогдол бүхий ашиг малтмалын ордод хамааруулах эрхтэй хэмээн хуульд тусгаж өгсөн. Ингэхээр Засгийн газар, УИХ хоёул Хармагтай ордыг стратегийн ордод авах эсэх асуудлыг хөндөж, өргөн мэдүүлж, хэлэлцүүлэх бүрэн боломжтой гэсэн үг юм.
2007 онд батлагдсан 27-р тогтоолын дагуу стратегийн 16 ордын хил хязгаарыг тогтоох асуудлыг хөндөж, 39 ордыг стратегийн ордод нэмэх асуудал ид хөвөрч буй.
УИХ, Засгийн газарт санаачлаад стратегийн ордод авах эрх нь хуульд тусгагдсан байдаг
Ашигт малтмалын тухай хуулийн 4-р зүйлийн 1.12 дахь хэсэгт стратегийн ач холбогдол бүхий ашиг малтмалын орд гэж
- Үндэсний аюулгүй байдал, улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд нөлөөлөх хэмжээний
- Жилд Монгол Улсын Дотоодын Нийт Бүтээгдэхүүний 5 хувиас дээш хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаа буюу, үйлдвэрлэх боломжтой ордыг хэлдэг.
Тэгэхээр стратегийн ордуудаас орж ирж байгаа ашиг орлого Үндэсний баялгийн сангийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэхэд чиглэнэ гэсэн үг. Ингэхдээ алт болон зэсийн орд нь стратегийн ач хобогдолтой ордод хамаарах боломж илүү өндөр.
Энэ нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн 5.4-т зааснаар “Улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийж нөөцийг нь тогтоосон стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд, түүний үүсмэл ордыг хувийн өмчит хуулийн этгээдтэй хамтран ашигласан тохиолдолд тухайн хуулийн этгээдийн хувьцааны 50 хүртэлх хувийг төр үнэ төлбөргүйгээр эзэмших бөгөөд төрөөс оруулсан хөрөнгө оруулалтын хэмжээг харгалзан төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоож болно. Төрийн эзэмшлийн хувь, хэмжээг стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын ордын ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрөөр орлуулж болно” хэмээн тусгасан байдаг.
Хэрвээ Хармагтай ордыг стратегийн ач холбогдол бүхий ордод тооцохоор бол улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийж нөөцийг нь тогтоосонтой хамааруулан төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг 50 хүртэлх хувь байх боломжтой гэсэн үг юм.
About Author
