mnews.mn

Өвөр Монголын Цахилгаан эрчим хүчний групп нь төрийн өмчит дангаар бүртгэлтэй томоохон хэмжээний цахилгаан дамжуулах, түгээх сулжээний компани юм. Тус групп нь нийт 41 харьяа байгууллагатай, 36 мянган ажилтантай, 720 мянган хавтгай дөрвөлжин км талбайд цахилгаан түгээж, 10 саяас дээш хэрэглэгчдэд үйлчилдэг.

ӨМӨЗО-ны баруун болон төвийн бүсийн 8 аймаг, хотын үйлдвэрлэл ба амьдрал ахуйн цахилгаан хангамжийг хариуцахын зэрэгцээ Хятадын Умард бүсийн цахилгаан сулжээ болон Монгол Улс, бүс хоорондын, хил дамнасан цахилгаан нийлүүлдэг. 500 квт-ын”дөрвөн хөндлөн, таван босоо” үндсэн шугамтай, 220 квт-ын сулжээ бүхий орчин үеийн хүчирхэг ухаалаг цахилгаан сүлжээг байгуулжээ. 35 квт болон түүнээс дээш хүчдэлийн түвшний нийт 1310 дэд станцтай.

Харин үүнээс 500 квт-ын 56 дэд станцыг багтаасаныг удирдан ажиллуулж, дэд станцын нийт суурилагдсан хучин чадал 275 сая квт-д хүрч,  дамжуулах шугамын нийт урт 75.8 мянган км, хамгийн их ачаалал 42.53 сая квт-д хүрсэн бөгөөд дараалан 27 жил, 10 мянга гаруй хоног өндөр түвшинд найдвартай, тогтвортой ажиллажээ. Зөвхөн нүүрс — дулааны цахилгаан биш, сүүлийн жилүүдэд сэргээгдэх эрчим хүч (нар + салхин цахилгаан) дээр түлхүү ажиллаж байна.

2025 онд 1.6 GW хүчин чадалтай нарны цахилгаан станцыг ашиглалтад оруулсан нь тэдний томоохон төсөл юм. Баруун ӨМӨЗО-ын цахилгаан сүлжээ сүүлийн үед сэргээгдэх эрчим хүчээр үйлдвэрлэсэн цахилгаан ихээр үйлдвэрлэж, 2025-ийн эхний хагас жилд сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэл 2024 оныхоос 41 % нэмэгдсэн нь Хятадын бүс нутгийн түвшинд тэргүүлэх үзүүлэлт юм. Тус групп нь сэргээгдэх эрчим хүч + хадгалах + уламжлалт дулааны хүчний уялдааг сайжруулж, “ногоон — тогтвортой — хосолсон” эрчим хүчний систем рүү шилжих зорилт дэвшүүлж байгаа аж.

2024 онд тус группийн бизнесийн орлого 1218 тэрбум юаньд хүрч, үүнээс ашиг нь 45 тэрбум юань болж, ӨМӨЗО-ны шууд харьяа аж ахуйн нэгжүүдээ тэргүүлжээ.

Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газар цоохор ирвэс хамгааллын шинэ хөтөлбөрөө хэрэгжүүлж эхэллээ. Энэ удаагийнх Монгол, БНХАУ-ын байгаль хамгаалах байгууллагууд хамтрах болсноороо онцлогтой хамтын ажиллагаа болох юм.  Дэлхийн цоохор ирвэсийн тархалтын дийлэнх хувь нь зөвхөн энэ хоёр улсад байдаг бөгөөд хамгааллын ажлыг амжилттай хийснээр дэлхийн цоохор ирвэс хамгаалалд үлэмж хувь нэмэр оруулна гэдгийг талууд онцолж байна. Тодруулбал, Монголын баруун бүсийн зургаан уул, БНХАУ-ын хоёр ууланд хамгааллын ажил таван жилийн турш өрнөх юм. Хоёр улсад өнөөг хүртэл хийгдсэн хамгааллын ажилд тулгуурлан, төрийн байгууллагууд, хувийн хэвшил болон нутгийн иргэдтэй хамтран хэрэгжүүлэх ажээ.      

Хамгийн онцлууштай нь, Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын зүгээс нутгийн баруун хэсэгт Алтай Саяны бүс нутагт цоохор ирвэс хамгааллын төслийг сүүлийн долоон жилд үр дүнтэй хэрэгжүүлсэн нь ийнхүү олон улс болон хандивлагч нарт бодитоор үнэлэгдэж, хамгааллын үйл ажиллагаа нь өргөжин тэлж байгаагийн томоохон нотолгоо боллоо.         

Зэрлэг амьтан хамгаалалд бүх талууд оролцож байж л үр дүнд хүрдэг онцлогтой. Үүний хүрээнд тус байгууллагын мэргэжилтнүүд талуудтай хамтран хууль эрх зүйн орчныг сайжруулах, нутгийн иргэд, малчдын амьжиргааг дэмжих, иргэдэд танин мэдэхүйн мэдлэг түгээх, хүүхдүүдэд багаас нь экологийн зөв мэдлэг олгох зэрэг цогц олон ажил хийж амжуулжээ. Мөн уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой асуудлыг хэрхэн шийдэх арга замыг шигтгэж өгснөөр ирвэс хамгааллын ажил улам далайцтай болж чаджээ. 

Аливаа амьтныг экосистемийн хүрээнд хамгаалж байж үр дүнд хүрдэг. Тиймээс энэ чиглэлд олон ажил хийжээ. Хүн, мал сүрэг, зэрлэг амьтад бүгд усаа бараадаж амьдардаг. Үүнээс болж зэрлэг амьтан хүн хоорондын зөрчил гарах нь бий. Тиймээс хүн, зэрлэг амьтад зэрэгцэн орших нөхцөлийг бүрдүүлэхийн тулд бороо, цасны усыг хуримтлуулах зорилготой хөв байгуулахад анхаарч хэрэгжүүлснээр уул дахь мал болон зэрлэг амьтдын давхцалыг 60-70 хувиарбууруулсан юм. 

Мөн зэрлэг амьтныг аврах, асран хамгаалах цогц стандартыг бий болгож чадсан байна. Үүний ачаар аймгуудад зэрлэг амьтан аврах, асран хамгаалах мэргэжлийн баг бүрэлдэхүүнтэй болжээ. Бэртэж гэмтсэн, төв газарт орж ирсэн зэрлэг амьтдаа аврах, асран хамгаалах, ард иргэдийг аливаа эрсдэлд автахаас сэргийлэх үйлчилгээг энэхүү нэгжээр дамжуулан авч хэрэгжүүлж байгаа нь байгаль хамгаалалд шинэлэг ажил болсон хэмээн нутгийн иргэд онцлон ярьж байна. 

Бэлчээртэй холбоотойгоор хүн ирвэс хоорондын зөрчил цөөнгүй гардаг байв. Үүнийг шийдэхийн тулд  Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF)-гийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын зүгээс байгаль хамгаалах  уламжлалт мэдлэг, ахуй соёлыг сэргээж “Монгол банхар” хөтөлбөрийгамжилттай хэрэгжүүлжээ. Цөөнгүй айл монгол банхартай болсон байна. Банхар нохой дуу, сүрээрээ зэрлэг амьтдыг үргээж байгаа болохоос биш учиргүй тэр амьтад руу дайрдаггүй. Ирвэстээ ч халгүй, малчинд ч  хохиролгүй. Хоточ банхартай болсноор шөнө сэтгэл амар, тайван унтдаг болсон, ирвэсэнд өширхөхөө больсон хэмээн цөөнгүй малчид ярьж байгаа нь хөтөлбөр амжилттай хэрэгжсэний нэг нотолгоо болж байна.    

Мөн малчдын хоршоо, хадгаламж зээлийн хоршоог дэмжиж замаар малчдын орлогыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч ажиллажээ. Соён гэгээрүүлэх ажлын үр дүнд малчид бэлчээрээ сэлгэх, даацдаа тохируулан маллах, олон малаас авах ашиг шимийг бага хүчээр цөөн малаас авах, зэрлэг амьтан нутагладаг уул, усаа зэрэгцэн ашиглах хэрэгтэй юм байна гэдгийг ойлгож,хандлага нь өөрчлөгдөж эхэлж байгаа нь ирвэс хамгааллын ажлын хүлээн зөвшөөрөхүйц үр дүн болж чадлаа.

Иргэдээс ирүүлсэн гомдлын дагуу цагдаагийн байгууллагаас цахим орчинд тандалт хийж бензин, түлш хууль бусаар борлуулахаар зар байршуулсан 20 фэйсбүүк хэрэглэгчийн мэдээллийг тодорхойлжээ. Үүнээс батлагдсан 12 зарын дагуу өнгөрсөн шөнө /2025.12.05/ шалгалтын ажиллагаа явуулж нийт зургаан зөрчлийг илрүүлэн шалгаж байна.

Тодруулбал ХУД-ийн 8 дугаар хороонд кроун маркийн автомашинтай иргэн “Б” 100 литр АИ92 бензинийг литрийг нь 5500 төгрөгөөр зарж байсныг тогтоожээ. Мөн дизель түлш нөөцөлж, гар дээрээс дуудлагаар зарж байсан тус бүр таван зөрчлийг илрүүлсэн байна. 500 литрээс 3 тонн хүртэлх дизель түлшийг портер, бонго, забрушка маркийн автомашинд тээвэрлэн борлуулах гэж байсныг баримтжуулан Баянзүрх, Хан-Уул, СХД-ийн цагдаагийн газрын харьяа газруудад шилжүүлжээ. Түлшийг литр тутмыг нь 4000 орчим төгрөгөөр борлуулж байсан байна. Шатахуун нөөцөлж, шагаар зарж байсан иргэдийг Газрын тосны бүтээгдэхүүний тухай хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн гэдэг үндэслэлээр шалгаж байгаа юм байна. Хуульд тусгай зөвшөөрөлгүй иргэн, хуулийн этгээд газрын тосны бүтээгдэхүүн худалдан борлуулахыг хориглосон юм. Хэрэв хуулийг зөрчсөн тохиолдолд Зөрчлийн тухай хуулиар хариуцлага тооцдог. Зөрчлийнтухай хуулийн 7.14 заалтын 3.3 дахь хэсэгт жижиглэнгийн, эсхүл бөөний худалдаа эрхэлсэн бол хүнийг хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хоёр мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно гэж заажээ.

Шинэ жилийн баяр болж айл өрх, аж ахуй нэгж байгууллагууд гацуур модоо засч байгаа энэ үед галын аюулгүй байдлаа хангах талаар дараах сэрэмжлүүлгийг Онцгой байдлын байгуулагаас хүргэж байна.

Аль ч төрлийн гацуур мод шатамхай, гал алдсан үед богино хугацаанд аюултай хорт хий утаажилт үүсгэж, их хэмжээний гал түймэр гарах эрсдэлтэй тул урьдчилан сэргийлж;

-гэрлэн чимэглэлийн цахилгааныг хяналттай асаах

-хүүхдийг асран хамгаалах хүнгүй орхихгүй байх

-гэрлийг олон цагаар асаахгүй байх

-гэрлэн чимэглэл нь гэмтэлтэй эсэхийг шалгах

-халалт үүссэн эсэхийг тогтмол шалгах

-тэжээлийн утасны орооцолдоог гаргаж хэрэглэхийг нийслэлийн Онцгой байдлын газраас анхааруулж байна.

Үндэсний баялаг бүтээгч ТЭСО Групп нь тогтвортой хөгжлийн нэгдсэн бодлогодоо нийгмийн хариуцлагын тэргүүлэх чиглэлээ хүүхэд, боловсрол, эрүүл мэнд хэмээн тодорхойлон ажилладаг. Энэхүү бодлогын хүрээнд 2025 онд оюутан залуусын дунд нэг тэрбум төгрөгийн тэтгэлэгт хөтөлбөр зарлан хэрэгжүүллээ.

Тэтгэлэгт хөтөлбөр нь Монгол Улсад магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуульд тэргүүлэх чиглэлийн мэргэжлээр суралцаж буй бакалаврын түвшний оюутнуудад зориулан зохион байгуулагдсан.

Хөдөлмөрийн зах зээл дээр эрэлт өндөртэй боловч нарийн мэргэжлийн чадварлаг хүний нөөц дутмаг байдаг тул эдгээр чиглэлээр суралцах хүсэлтэй оюутнуудын тоог нэмэгдүүлэх, чанартай боловсон хүчин бэлтгэхэд бодит дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор тус тэтгэлгийг ТЭСО Групп санаачлан хэрэгжүүлсэн юм.

Тэтгэлэгт хөтөлбөрт нийт 2600 гаруй оюутан материалаа ирүүлснээс нийгмийн идэвх оролцоо, сурлагын амжилтаараа манлайлагч шилдэг 700 оюутан тэтгэлэгт хамрагдсан нь онцлох үйл явдал боллоо.

“Оюуны хөрөнгө оруулагч” ТЭСО Группийн зүгээс олгож буй энэхүү тэтгэлэг нь Монгол Улсын ирээдүйн хөгжлийн гол хүч болсон оюутан залуусын сурч боловсрох үйлсэд үнэтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна. Мөн цаашид боловсролын салбар дахь хөрөнгө оруулалт, бодит дэмжлэгээ улам тэлж, түүчээлэн ажиллахаа ТЭСО Групп онцолж байна.

Тэтгэлэгт шалгарсан нийт оюутнууддаа суралцахын өндөр амжилт, бүтээлч ирээдүйг хүсье.

Улаанбаатар хот өнөөдөр/2025.12.06/ бүхэлдээ утаатай байна.
Тодруулбал өнөөдөр 15:30 цагийн байдлаар Нисэх, Мишээл экспо, Баруун 4 зам, Бөхийн өргөө, 100 айл, Станц, Ургах наран, Баянхошуу, Нэгдүгээр хороолол, Дамбадаржаа, Хайлааст, 5 буудал, Богд хааны ордон музей, Шархад, Налайх, Яармагт агаар бохирдолтой буюу тоосонцрын хэмжээ их байгааг agaar.mn харууллаа. Энэхүү үзүүлэлт нь хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэй тул амны хаалт зүүхийг мэргэжлийн байгууллагаас зөвлөдөг.

Харин утааны асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар хотын дарга Х.Нямбаатар “Утааны асуудлаа шийдээч ээ гэж иргэд хэлж байна. Айл өрхүүдийг нүүлгэн шилжүүлж байж утаа шийдэгдэнэ. Юм түлэхэд заавал утаа, угаар, нүүрсхүчлийн хий ялгарна гэж 10 жилийн сургуульд химийн хичээл дээр үзсэн. Ирэх жилүүдэд газар чөлөөлөлтийг ихээр хийхээр төлөвлөж, дэд бүтцийн шугам сүлжээнүүдийг угсарч, ДЦС барих ажлыг эхлүүлээд байна.

1990 онд Улаанбаатар хотын хүн амын тоо 550 гаруй мянга, 2000 онд 700 мянга, өнөөдрийн байдлаар 1.7 сая болсон. Энэ хооронд айл өрхүүдийн ихээр нэмэгдсэн тул гэр хороололд 0.07 га газар олголтыг зогсоосон.

Энэ онд 3,000 нэгж талбарыг чөлөөлөөд байгаа. Цаашид Дамбадаржаад 600 нэгж талбар, 6 буудал, Гандан, 3,4 дүгээр хорооллын арын дэнж, Сонгинохайрхан дүүрэгт 3,4,5,8 дугаар хороо, Цайз, Хан-Уул дүүрэгт 34 дүгээр сургууль орчмын газрыг чөлөөлж, орон сууц барина.
Бодлого, төлөвлөлттэйгөөр ажлаа уялдуулж, утаанаас сална. Алга урвуулахын хооронд энэ утааг арилгаж барахгүй. Утаа гэнэтхэн өнөөдөр бий болсон юм шиг яримааргүй байна” гэж өнөөдөр тайлбарлав.