Сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт ямар шаардлага тавих вэ?

Монгол Улсын их хурлын 2024 оны ээлжит сонгуульд оролцох нам, эвслүүд мөрийн хөтөлбөрөө Үндэсний аудитын газарт 2024 оны 3 дугаар сарын 22-24-ний өдөр хүргүүлнэ. Тэгвэл нам эвслийн мөрийн хөтөлбөрт ямар шаардлага тавихыг харцгаая.

Мөрийн хөтөлбөрт тавих шаардлагын тухай Монгол Улсын их хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 38-р зүйл буюу “Сонгуулийн мөрийн хөтөлбөр” хэсэгт тодорхой заасан. Хуульд зааснаар сонгуульд оролцох нам, эвсэл, бие даан нэр дэвшигч нь дөрвөн жилийн хугацаанд хэрэгжих сонгуулийн мөрийн хөтөлбөртэй байна. Харин нам, эвслээс нэр дэвшигч тухайн нам, эвслийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрөөс тусдаа мөрийн хөтөлбөртэй байж болохгүй. Сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт дараах зүйлийг тусгахыг хориглодог байна.

Үүнд:

Мөнгө, эд хөрөнгө, эд хөрөнгөтэй холбоотой эрх олгох;
Уул уурхай, газрын тос, эрдэс баялгийн болон бусад салбарын орлого, түүнчлэн улс, орон нутгийн төсвөөс иргэдэд аливаа хишиг, хувь, тэдгээртэй адилтгах бусад зүйл хүртээх;
Зээлийн болон бусад өр төлбөрийг хүчингүйд тооцох, хөрвүүлэх;
Иргэдэд үнэ төлбөргүй, эсхүл хямдралтай үнээр үйлчилгээ үзүүлэх;
Ажлын байранд зуучлах, ажилд оруулах;
Улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгийг иргэдэд тараан олгох, шууд зарцуулахтай холбогдсон асуудлыг тусгахыг тус тус хориглоно.

Нам, эвсэл болон бие даан нэр дэвшигчийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт орсон зорилт, арга хэмжээ нь Монгол Улсын хөгжлийн урт хугацааны бодлогод нийцсэн эсэх болон санхүүгийн тодорхой эх үүсвэр шаардсан арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах зардлын дүн нь Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд заасан төсвийн тусгай шаардлагад нийцэж байгаа эсэх талаар төрийн аудитын байгууллагаар хянуулж дүгнэлт гаргуулсан байх шаардлагатай.

Иймээс нам, эвсэл нь ээлжит сонгуулийн жилийн 03 дугаар сарын 25-ны өдрөөс өмнө, бие даан нэр дэвшигч нь ээлжит сонгуулийн жилийн 04 дүгээр сарын 25-ны өдрөөс өмнө сонгуулийн мөрийн хөтөлбөртөө дүгнэлт гаргуулахаар төрийн аудитын дээд байгууллагад хүргүүлнэ.

Харин нам, эвсэл болон бие даан нэр дэвшигчийн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөр нь энэ хуульд заасан шаардлага хангаагүй гэсэн дүгнэлт гарсан тохиолдолд тав хоногийн дотор зөрчлийг арилгасны үндсэн дээр дахин дүгнэлт гаргуулахаар хүргүүлнэ. Ийнхүү төрийн аудитын дээд байгууллага нам, эвслийн мөрийн хөтөлбөр болон хандивын тайланд хийсэн дүгнэлтийг санал авах өдрөөс 60-аас доошгүй хоногийн өмнө гаргаж, Сонгуулийн ерөнхий хороонд ирүүлэх хуультай юм.