Т.Ихтамир: Хөдөө амарч байгаа хүүхдүүд бэлгийн хүчирхийллийн хохирогч болж болзошгүй учраас аюулгүй орчинг бүрдүүлэх ёстой
Сурагчдын зуны амралт эхэлж байгаатай холбогдуулан Хүүхэд гэр бүлийн хөгжил, хамгааллын ерөнхий газрын даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Т.Ихтамиртай ярилцлаа.
-Сургууль, цэцэрлэгийн зуны амралт эхэлж байна. Хүүхдүүд энэ үед эрсдэлд орох нь элбэг байдаг. Энэ тал дээр танай байгууллагаас хэр анхаарч байна вэ?
-Аймаг нийслэлийн хүүхэд гэр бүлийн хөгжил, хамгааллын газрын дарга нарт яг энэ талаар чиглэл хүргүүлээд байна. Сурагчдын зуны амралт эхэлж байгаатай холбогдуулан хүүхдийн эрх ашгийг хамгаалах, аюулгүй байдлыг хангах, эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц, Хүүхдийн эрхийн тухай хууль, Хүүхэд хамгааллын тухай хууль, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Хүүхэд гэр бүлийн хөгжил, хамгааллын ерөнхий газар, Соёл урлагийн газрын даргын хамтарсан 2022 оны 12 дугаар сарын 7-ны өдөр батлагдсан тушаалаар соёл спорт олон нийтийн үйл ажиллагаанд хүүхдийг оролцуулах, эрхийг хамгаалах журмын хэрэгжилтийг ханган ажиллах, хуулийг иргэд олон нийтэд сурталчлан таниулах нөлөөллийн ажлыг зохион байгуулахыг даалгаад байна.
Мөн эцэг эх, асран хамгаалагч харгалзан дэмжигч нар бага насны хүүхдээ харгалзах хүнгүй гэрт нь орхихгүй байх, үл хайхрах, хүчирхийлэлд өртөхөөс урьдчилан сэргийлэхийг үүрэг болгоод байгаа.
-Уртын амралтаар хүүхэд янз бүрийн осол гэмтлэл, цаашлаад хүчирхийлэлд өртөх эрсдэл нэмэгддэг үү?
-Тэгэлгүй яахав. Энэ үүднээс орон нутагт зорчихдоо авто тээврийн хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдлыг хангах, хүүхдийг зориулалтын суудалд суулгах, хурд хэтрүүлэхгүй байх, гол уснаас хол байлгах, хүүхдийг гол мөрөн цөөрмийн орчимд тоглуулахгүй, ганцааранг нь орхихгүй байх талаар анхааруулга урьдчилан сэргийлэх мэдээ мэдээллийг олон нийтэд хүргэх талаар орон нутагт даалгаад байна.
Бага насны хүүхдийг ахуйн осол гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх, тоглоомын талбайд хараа хяналтгүй тоглуулахтай холбоотой гарч болзошгүй эрсдэл, мөн мотоцикл, унадаг дугуй, моторт дугуй, скүтер, ролик зэргээс унаж бэртэхээс сэргийлэх зөвлөгөөг ч давхар хүргэж байна. Дээр нь “Эйбл” цахим системийн эрсдэлийн программд бүртгэлтэй хүүхдүүдэд анхаарал хандуулж эргэн хяналт тавих, шаардлагатай тохиололд хүүхэд хамгааллын хариу үйлчилгээг төлөвлөн хүргэх боломжтой.
-Урт амралтын үед хүүхдийн эрх зөрчигддөг нөхцөл байдал ямар болдог вэ?
-Хүүхдийн 108 төвийн утсанд өнгөрсөн тавдугаар сарын 31ний байдлаар 46 мянган дуудлага, мэдээлэл ирсэн. Үүнээс зорилтот дуудлага, мэдээлэл 27 мянга гаруй байна. Ихэнх дуудлага, мэдээллийн агуулга нь зөвлөгөө, мэдээлэл хүссэн. Үе тэнгийн болон гэр бүлийн харилцаа, хууль эрх зүйн зөвлөгөө авах зэрэг дуудлага, мэдээлэл эзэлж байна. Сэтгэл зүйн зөвлөгөө дуудлагын таван хувийг эзэлж байна. Өнгөрсөн жил сурагчдын амралттай үед ахуйн хүрээнд гэмтэж бэртэх, тоглоомын талбайд унаж бэртэх дуудлага, мэдээлэл ихэнх хувийг эзэлдэг бол баяр ёслолын үеэр хүүхэд алга болсон дуудлага их байдаг.
-Зуны амралтаар хүүхдүүдээ хөдөө явуулах тохиолдол их байдаг. Гэвч хөдөө орон нутагт нь хариуцаж байгаа хүмүүс анхаарал халамж муу байхаас шалтгаалж хүүхэд гэмт хэргийн хохирогч болдог. Бүр бэлгийн хүчирхийллийн хохирогч болсон хүнд кейсүүд байдаг байх аа?
-Тийм. Хүүхдүүд олноор орон нутаг руу зорчих, зусланд амрах, найз нөхөдтэйгөө гадаа удаан хугацаагаар тоглох үе эхэлж байна. Мэдээж эцэг эхчүүд үр хүүхдээ агаарт амраах зорилгоор хөдөө эмээ өвөө рүү нь ихэнхдээ явуулдаг. Гэтэл хүүхэд орон нутаг руу зорчихоос эхлээд тээврийн хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдал, тухайн айлдаа очоод асран халамжлах чадамжтай хүн байхаас эхлээд асуудал үүсдэг. Дээр нь хараа хяналтгүйгээс болж үл хайхрах хүчирхийлэл буюу хоол хүнсээр дутагдах, эрсдэлт нөхцөлд орох, гэмт хэргийн, зөрчлийн хохирогч болдог. Магадгүй хүчирхийллийн хохирогч болох эрсдэл ч байна. Тэр нь тухайн хүүхдийн байгаа айл өрх, ураг төрлийн холбоотой хүмүүс холбогддог судалгаа байдаг. Энэ төрлийн кейсүүд бий. Ийм аюултай эрсдэлд орж болзошгүй учраас тухайн айлд насанд хүрсэн, анхаарал хадамж тавих хүнтэй байх, аюулгүй орчинд байх ёстой. Нөгөө талаар бид хүүхдийн амралт эхэлж байгаатай холбоотой “Гэртээ эрт харья” аяныг Хүүхдийн баярыг угтаж зохион байгуулсан. Энэ бол их чухал аян. Эцэг эхчүүд гэртээ эрт харьснаар хүүхдэдээ чанартай цаг гаргах боломжтой. Үүнийг хэрэгжүүлэхийн тулд Хүүхэд хамгааллын тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар ажил олгогчид ажилтныхаа хүүхдэд ээлтэй уян хатан бодлогыг дотоод журамдаа оруулах үүрэгтэй.
-Хүүхдүүд амралтаар очсон айл өрхүүдээс гадна зусланд амрахаар очоод хохирогч болсон тохиолдол гардаг. Зуслангуудад хяналт хэрхэн тавих вэ?
-Улсын хэмжээнд одоогоор 53 зуслан бий. Энэ жилээс Өвөрхангай аймаг болон нийслэлийн Баянзүрх дүүрэгт Хөдөлмөр зуслан шинээр нэмэгдэж, 55 зуслан үйл ажиллагаа явуулахаар байна. Төрөөс баримталж байгаа бодлого бол хувийн болон төрийн өмчийн хэлбэр харгалзахгүйгээр дэмжлэг үзүүлэх чиглэлийг барьж байна. Зусланд хүүхдэд тавих анхаарал халамж суларч болохгүй. Учир нь хүүхэд тэнд олноороо цуглана. Ар гэр, амьдрал ахуй, өссөн орчин өөр өөр хүүхдүүд ирж байгаа. Нэг нэгнээсээ үлгэр дуурайл авах учраас маш сайн анхаарах учиртай.
Зуслангийн үйл ажиллагааны стандарт гэж бий. Хүүхэд гэр бүлийн хөгжил, хамгааллын ерөнхий газар болон цагдаа, онцгой байдал, тамгын газрууд гээд холбогдох бүхий л эрх бүхий байгууллагуудын төлөөлөл орсон ажлын хэсэг байгуулагдаж, тухайн зуслан стандартад нийцэж буй эсэх дээр хяналт шалгалт хийж, зөвшөөрлийг нь олгож байгаа.
About Author
